Trà từ lâu đã trở thành thức uống được ưa chuộng trên toàn thế giới. Có nhiều loại trà khác nhau như trà xanh, trà đen và thậm chí là trà đỏ. Các loại trà phổ biến như trà xanh và trà đen đều được làm từ lá của cây Camellia sinensis theo cùng một phương pháp sản xuất về cơ bản là giống nhau. Khác biệt giữa hai loại trà này là gì và giá trị dinh dưỡng ra sao?

Khác biệt về màu sắc

Sự khác biệt cơ bản của trà đen và trà xanh thường là ở khâu tẩm ướp và sấy khô, trên nguyên tắc của một phản ứng hóa học là sự oxy hóa. Trà đen sẽ được xử lý qua quá trình này trong khi trà xanh thì không. Phản ứng này làm cho lá trà chuyển từ xanh sang màu nâu thẫm nên được gọi là trà đen. Phản ứng này còn làm tăng hương vị cũng như các thành phần có trong lá trà.

Lợi ích chung của trà xanh và trà đen

Mặc dù có đôi chút khác nhau trong quá trình chế biến cũng như màu sắc bên ngoài, hai loại trà này đều cung cấp một số lợi ích sức khỏe nhất định.

Bảo vệ và duy trì hoạt động ổn định của hệ tim mạch

Cả trà xanh và trà đen đều rất giàu Polyphenol, chính xác hơn là Flavonoid, một chất chống oxy hóa và hỗ trợ hoạt động của hệ tim mạch. Tuy nhiên, hàm lượng chất này trong trà đen và trà xanh tương đối khác nhau về hàm lượng. Ví dụ, trong trà xanh có chứa hàm lượng lớn EGCG (Epigallocatechin-3-gallate) trong khi trà đen lại là nguồn cung cấp dồi dào lượng Theaflavin. Cả hai đều là những hợp chất chống oxy hóa hiệu quả, nhưng hàm lượng và phương thức hoạt động khác nhau trong mỗi loại trà.

Ngoài tác dụng chống lão hóa, các Flavonoid trong trà xanh và trà đen còn được chứng minh là giúp bảo vệ hệ tim mạch. Cả hai loại trà đều có tác dụng ngăn chặn sự hình thành mảng bám lên thành mạch máu xuống thấp tới 26% với liều thấp và đạt 68% ở liều cao. Ngoài ra, trà đen hay trà xanh còn giúp giảm lượng Cholesterol có hại và chất béo. Thói quen uống trà thường xuyên còn giúp làm giảm huyết áp một cách hiệu quả, giảm đến 36% các cơn đau tim và đột quỵ.

Tăng cường chức năng hoạt động của não bộ

Cả trà xanh và trà đen đều chứa Caffein, một hợp chất được biết đến và sử dụng như một chất kích thích thần kinh. Trà xanh chứa ít Caffein hơn trà đen. Mỗi ly trà xanh (khoảng 240ml) chứa một lượng tương đương 35mg Caffein, trong khi một ly trà đen tương đương lại chứa từ 40 đến 109mg chất này. Ngoài việc ngăn chặn các chất ức chế Adenosine, trà còn giúp giải phóng Dopamine và Serotonine là những hợp chất cải thiện trí não và tâm trạng.

Trà xanh và trà đen cũng chứa L-theanine, một loại hợp chất có tác dụng kích hoạt giải phóng chất dẫn truyền thần kinh không có trong cà phê, mang lại trạng thái tỉnh táo và thư giãn. L-theanine cũng có tác dụng giải phóng Dopamine và Serotonine như trên, đặc biệt, nó còn giúp điều hướng và cân bằng hoạt động của Caffein. Sự kết hợp giữa Caffein và Theanine một cách hài hòa như trong trà mang lại hiệu quả tối ưu hơn cho cả hai chất này. Hàm lượng L-theanine trong trà xanh “nhỉnh” hơn một chút so với trà đen. Cả hai loại trà này đều là lựa chọn tốt hơn để thay thế cho cà phê.

Trà xanh là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa rất dồi dào và hiệu quả

Như đã nói ở trên, hàm lượng EGCG trong trà xanh cao hơn nhiều so với trà đen. Tác dụng rõ ràng nhất được chúng minh bằng khoa học của EGCG là chống ung thư, phòng ngừa bệnh Alzheimer, chống mệt mỏi, bảo vệ gan, chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn từ môi trường, giảm căng thẳng… Tác dụng đa chức năng của EGCG trong trà xanh giúp loại nguyên liệu này trở nên gàn gũi và quen thuộc với nhiều người.

Trà đen với rất nhiều Theaflavin có lợi

Theaflavin là một nhóm các Polyphenol duy nhất chỉ có trong trà đen, hình thành và phát huy khả năng của chúng trong các phản ứng oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân lão hóa. Các hợp chất này còn giúp bảo vệ tim và mạch máu, tránh xơ vữa và tắc nghẽn. Chúng còn giúp giảm một lượng đáng kể Cholesterol và đường trong máu. Thậm chí, chúng còn được khẳng định đóng vai trò như một chất phân hủy mỡ và chất béo, giúp kiểm soát béo phì và tăng cân không lành mạnh.

Nên uống trà xanh hay trà đen?

Mặc dù có sự khác biệt đôi chút trong thành phần Polyphenol, nhưng nhìn chung cả hai loại trà đen và trà xanh đều mang lại những lợi ích nhất định cho cơ thể, nhất là đối với tim mạch. Mặc dù hàm lượng EGCG trong trà xanh nhiều hơn, nhưng tác dụng “cộng hưởng” của L-theanine và Caffein trong trà đen lại mang lại lợi ích tương đương.

Vậy nên, nếu bạn đang tìm kiếm một thức uống nhắm vào mục tiêu chống oxy hóa mạnh thì trà xanh là lựa chọn phù hợp. Mặc khác, nếu bạn tìm kiếm một loại thức uống mang lại cảm giác tỉnh táo và tập trung cao độ mà không bị mất ngủ hay nóng trong người, thì trà đen lại là một lựa chọn tối ưu.

Tóm lại, tùy theo mục đích sử dụng mà bạn lựa chọn cho mình loại trà phù hợp. Về cơ bản, cả hai loại trà đều có tác dụng sinh học tương đương nhau và đều mang lại sự ổn định cũng như cân bằng tốt chơ cơ thể của bạn qua việc giải phóng các hợp chất chống oxy hóa mạnh. Trà xanh hay trà đen đều là những thức uống rất tốt cho sức khỏe khi được sử dụng ở liều lượng thích hợp. Bên cạnh đó, thói quen uống trà đã trở nên ngày càng phổ biến, không chỉ của một quốc gia, một châu lục hay một nhóm người nào. Theo thời gian, uống trà đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng cho mọi người và cách riêng đối với người Việt Nam chúng ta.