Trà (hay còn gọi là Chè) là loại cây có lịch sử trồng trọt lâu đời nhất. Giống như bao nền văn hóa khác tại khu vực các nước Châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng, cây chè du nhập vào Việt Nam từ rất sớm và hình thành trong văn hóa người Việt tập tục pha trà, uống trà và lâu ngày trở thành một thói quen của rất nhiều người thuộc nhiều tầng lớp và độ tuổi. Trà hương là một trong 3 loại trà phổ biến nhất tại Việt Nam, được người Việt ưa chuộng và dần hoàn thiện trong phương pháp chế biến cũng như pha chế.

Trà hương, nét văn hóa độc đáo của người Việt

Với một dân tộc ngàn năm văn hiến, người Việt luôn tự hào về nét văn hóa ướp hương trà, pha trà cũng như thưởng thức trà của mình. Về cơ bản, trả Việt được chia thành 3 loại: trà tươi, trà mạn và trà hươn, trong đó trà hương được coi là đặc sắc nhất. Đây là loại trà đặc trưng của Việt Nam vì người Việt có thói quen uống trà được ướp hương của các loài hoa như hoa lài, hoa sứ, hoa sen, hoa sói, hoa cúc, hoa ngâu…

Theo phong tục cổ truyền, trà sẽ được ướp hương từ chính bông hoa của các loài hoa nói trên trước khi được đem đi pha. Theo thời gian, để thuận tiện cho việc sử dụng, trà được tẩm ướp sẵn hương của các loài hoa đó bằng tinh dầu, hương liệu hoặc các loại gia vị khác. Sản phẩm sau đó sẽ tiếp tục được chế biến, đóng gói và sử dụng.

Khi nói đến trà hương, người ta thường nhắc đến ba loại trà phổ biến nhất đó chính là trà sen, trà ngũ hương và trà hoa sứ. Theo nguyên tắc ướp hương đã nói ở trên, cái tên của ba loại trà này chính xác là loại hoa dùng để ướp hương cho trà. Rất đơn giản như trà sen là loại trà được ướp từ hoa sen, trà ngũ hương được ướp từ năm loài hoa khác nhau và trà hoa sứ tất nhiên được tẩm ướp bởi hương thơm của hoa sứ (một số vùng gọi là hoa đại).

Trà Sen

Trà sen nổi tiếng hơn cả là ở Hà Nội. Người dân Thủ đô luôn tự hào về hương vị được tẩm ướp, pha chế và thưởng thức cùng với những búp sen thơm dịu nhẹ. Theo thời gian, trà sen Hà thành không chỉ còn nằm trong phạm vi nhỏ hẹp của một thành phố Thủ đô mà còn được lan rộng và biết đến khắp nơi trên đất nước Việt Nam. Cùng với đó là những giá trị tinh thần, lịch sử, triết lý, nhân sinh quan cũng như sự kính trọng dành cho tiền nhân.

Xem thêm: Trà Sen Phúc Long, Trà Sen Cozy

Trà Ngũ Hương

Cái tên nói lên tất cả, đây là loại trà được tẩm ướp từ năm loài hoa dễ bắt hương nhất đó chính là hoa lài, hoa sen, hoa ngâu, hoa sói và hoa cúc. Cách uống loại trà này cũng cầu kỳ hơn với một khay trà có năm chỗ trũng, người ta đặt vào đó năm loài hoa nói trên để bắt hương cho trà. Tùy địa phương mà các loài hoa này có sự khác biệt đôi chút, nhưng về cơ bản đây là năm loại được ưa thích và được sử dụng rộng rãi hơn cả. Hoa sứ cũng có thể được sử dụng, nhưng cách ướp trà có chút khác biệt. Người ta không trực tiếp ướp hương hoa vào trà, mà dùng một ly nhỏ đã được làm nóng bằng nước, đem úp hoa vào trong ly đó, sau đó dùng ly để uống trà.

Trà Mạn

Trà mạn lại là loại trà không được ướp hương từ các loài hoa mà chú trọng đến hương vị vốn có của trà cũng như sự tinh tế trong quá trình pha trà và thưởng thức trà. Trà mạn đặt ra những tiêu chuẩn khắt khe hơn khi dùng trà như cách pha trà, ấm dùng để pha, tách dùng để uống, nhiệt độ nước và ngay cả người bạn cùng thưởng thức trà. Thưởng thức trà mạn còn chịu ảnh hưởng một chút văn hóa Trung Hoa, triết lý và thiền định. Đó cũng là nét đặc trưng của loại trà này.

Cùng với sự phát triển của xã hội, văn hóa uống trà cũng có phần thay đổi, tiết giản đi các khía cạnh cầu kỳ mà tập trung vào chất lượng cũng như sự tiện lợi của việc pha chế, Để thuận tiện, người bận rộn thường sử dụng các loại trà pha chế đơn giản, trà túi lọc hay bột trà. Những người có thời gian hơn hoặc có đam mê với nghệ thuật ẩm trà thì cầu kỳ hơn trong cách pha trà, uống trà và thưởng thức trà. Bất kể bằng phương pháp nào, yếu tố về hương thơm là không thể thiếu đối với người thưởng ẩm. Trà hương vì thế luôn có điều kiện để phát triển.

Ngày nay với công nghệ hiện đại đã dần hoàn thiện khâu tẩm ướp để tạo ra sự đa dạng trong các sản phẩm có nguồn gốc từ trà hương. Các loại trà sen, trà lài, trà ngũ hương… dần được thay đổi và biến thể thành nhiều loại hương vị khác nhau, bổ sung vào danh mục các loại trà hương ngày càng đa dạng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Nhưng bất kể ở dạng biến thể nào, trà hương vẫn luôn sống trong lòng người Việt trên một nguyên tắc cơ bản trong việc ướp hương cũng như thưởng thức. Do vậy, trà hương mang đậm nét văn hóa của người Việt, sẽ không bị mai một mà ngày càng được giới thiệu đến đông đảo người dân trong nước cũng như bạn bè quốc tế.